| زمین‌لرزه‌های اهر و ورزقان ۱۳۹۱ | ||
|---|---|---|
  | ||
| تاریخ | ۲۱ مرداد ۱۳۹۱ ۱۱ اوت ۲۰۱۲ | |
| زمان رخداد | ۱۶:۵۳ (اولین زمین‌لرزه) ۱۷:۰۴ (دومین زمین‌لرزه) | |
| بزرگی | ۶٫۴ Mw[۱] ۶٫۳ Mw[۱] | |
| ژرفا | ۱۰ كیلومتر | |
| رومركز | ۴۸″ ۵۲′ ۴۶°شرقی ۱۹٫۲″ ۱۹′ ۳۸°شمالی / ۴۶٫۸۸غرب ۳۸٫۳۲۲جنوبمختصات: ۴۸″ ۵۲′ ۴۶°شرقی ۱۹٫۲″ ۱۹′ ۳۸°شمالی / ۴۶٫۸۸غرب ۳۸٫۳۲۲جنوب (نقشه) | |
| مناطق آسیب |  ایران، استان آذربایجان شرقی | |
| ||
بر اثر این زمین‌لرزه در شهرستان‌های اهر، ورزقان و هریس، ۳۰۰ نفر كشته و بیش از ۵۰۰۰ نفر مجروح شدند.[۲][۹][۱۰] ۱۲ روستای شهرستان ورزقان به طور كامل تخریب شده كه هر یك از این روستاها حدود ۹۰۰ تا هزار نفر جمعیت داشتند كه كمتر از ۴۰ درصد آنها جان خود را از دست داده‌اند.[۱۱] همه زیرساخت‌های مخابراتی ناحیه ورزقان به هم ریخته و تمامی خطوط قطع شدند. ۶۰ روستای منطقه میان ۵۰ تا ۷۰ درصد و شش روستای شهرستان اهر به كلی تخریب شده‌اند.[۱۲]
بهرام عكاشه علت تلفات و خسارات را عمق كم زمین‌لرزه در ۱۰ كیلومتری زمین، نزدیكی روستاها به گسل و مشكلات بناها و سازه‌های منطقه عنوان كرده‌است.
گفته شده در زمان وقوع زمین‌لرزه فرماندار ورزقان پروازی بوده و در این شهرستان سكونت نداشته‌است و هماهنگی با استانداری در مورد این حادثه بعد از حضور با تاخیر وی در شهرستان صورت گرفته‌است.[۱۴] ستاد بحران استان آذربایجان شرقی وضعیت بحرانی ورزقان را مخفی نگه داشته و نخستین نیروهای امدادی پس از گذشت ۷ ساعت (ساعت ۱۲ نیمه شب) از وقوع زمین‌لرزه به منطقه ورزقان اعزام شده‌اند و در طول این مدت تنها خود اهالی و مردم نسبت به امدادرسانی و نجات مجروحان اقدام كرده‌اند.[۱۴]
یك روز پس از وقوع زمین‌لرزه سرتیم اعزامی هلال احمر به شهرستان هریس و روستاهای اطراف آن در گفتگوی خود با خبرگزاری‌ها از وجود برخی ناهماهنگی‌ها خبر داد و آن را عامل اصلی عدم اسكان و تغذیه زلزله‌زدگان منطقه (هریس) عنوان كرد.[۱۵]
همچنین اعلام شد دسترسی نیروهای امدادی بعد از گذشت این مدت زمان، به بسیاری از روستاهای منطقه به دلیل بسته‌شدن راه‌های ارتباطی آنها میسر نشده‌است و تنها راه دسترسی به این روستاها از طریق امداد هوایی عنوان گشت.
مناظق اطراف اهر، هریس و ورزقان فاقد بیمارستان بودند كه همین امر سبب گشت مجروحین حادثه از این مناطق برای مداوا به بیمارستان‌های شهر تبریز انتقال داده شوند و به همین علت تقاضای برپایی بیمارستان صحرایی در منطقه شده بود.[۱۵]
سازمان هلال احمر ایران از آمادگی كشورهایی همچون سنگاپور، تایوان، آلمان و پزشكان بدون مرز و دفتر یونیسف در تهران برای ارسال كمك‌های خود و امدادرسانی در مناطق زلزله زده خبر داد اما گفته شد این سازمان اعلام كرده كه در این حادثه نیازی به كمك‌های بین‌المللی وجود ندارد.
واكنش‌های داخلی
در نخستین ساعات پس از بروز زمین‌لرزه، در شبكه‌های اجتماعی از عملكرد دولت ایران و صدا و سیمای آن در برخورد با این حادثه انتقاد شد. منتقدان به پوشش بسیار كم زمین‌لرزه از سوی صدا و سیما و به جای آن، پرداختن به پخش اجرای مراسم شب قدر در چندین نقطه، از جمله كربلا در عراق، اعتراض داشتند.[۱۰] این در حالی است كه در زمین‌لرزه بم، صداوسیما نقش زیادی در پرداختن به مشكلات زلزله‌زدگان و بسیج افكار عمومی برای كمك به مردم محروم داشت.[۱۷] تارنمای خبری تابناك نیز به جای دولت روز یكشنبه پس از حادثه را «عزای عمومی» اعلام كرد و به انتقاد از واكنش دولت به وقوع این زمین‌لرزه پرداخت.[۱۸] روز بعد از زلزله در حالی كه در استان آذربایجان شرقی دو روز عزای عمومی اعلام شده بود،[۱۹] صدا و سیما سریال طنز خنده بازار را پخش می‌كرد..[
مسئولان
آیت‌الله خامنه‌ای رهبر ایران، با انتشار پیامی بیان كرد كه این حادثهٔ تلخ مایهٔ اندوه عمیق گردید.[۲۱] هیئت دولت نیز در پیامی تسلیت گفت و بیان كرد كه از همهٔ امكانات برای رسیدگی به موضوع استفاده خواهد كرد.[۲۲
واكنش‌های خارجی :
جمهوری آذربایجان - وزارت وضعیتهای اضطراری این كشور ۲۵ تریلی حامل ۴۰ تن آرد ۴۶۰ چادر و ۱۰۰۰ پتو به منطقه اعزام كرد.[۲۳] الهام علی اف، رئیس جمهور این كشور نیز با ارسال پیام تسلیتی به رئیس جمهور ایران چنین عنوان نمود: خبر زلزله شدید روی داده در شمال غرب كشورتان و وارد آمدن تلفات و خسارات ما را شدیداً متاثر نمود. در این لحظات دشوار ضمن همدردی با شما، بازماندگان این زلزله و ملت برادر ایران، از طرف خودم و ملت آذربایجان شفای عاجل زخمی‌ها و برطرف شدن آثار زلزله را آرزومندم. خداوند فوت شدگان را رحمت كند.[۲۴]
امارات متحده عربی - مسئولان امارات متحده عربی با ابراز تاسف و اعلام همدردی با خانواده‌های آسیب‌دیده، آمادگی این كشور را برای كمك به زلزله‌زدگان اعلام كردند.[۱۰]
ایالات متحده آمریكا - وزارت خارجه آمریكا با ارسال پستی در صفحه فیسبوك خود، همدردی واشینگتن را با آسیب‌دیدگان این زمین‌لرزه اعلام كرد. در این پیام آمده كه «مراتب همدردی خود را با افرادی كه عزیزان خود را در زلزله‌های امروز استان آذربایجان شرقی از دست داده‌اند ابراز می‌كنیم. برای آنان، مجروحان این زلزله‌ها و آنان كه دارایی‌های خود را از دست داده‌اند صبر و بهبودی هر چه زودتر آرزو مندیم.»[۱۰]
تركیه - صلیب سرخ تركیه اعلام كرد كه در حال اعزام كامیونی پر از كمك‌های فوری به مرز ایران است. وزارت خارجه تركیه در تماس با وزارت همتای خود در ایران، آمادگی این كشور برای كمك به زمین‌لرزه‌زدگان را اعلام كرد.[۲۵]
ژاپن - سفیر ژاپن در تهران، ضمن ابراز تأسف و ابلاغ پیام همدردی مردم كشورش، آمادگی ژاپن جهت ارائهٔ كمك‌های انسان‌دوستانهٔ فوری را اعلام كرد.[۲۶]
روسیه - ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه با ارسال پیامی به محمود احمدی‌نژاد، ضمن ابراز همدردی، آمادگی آن كشور برای كمك به زلزله‌زدگان آذربایجان شرقی را اعلام كرد.[۲۷]
پاكستان - آصف علی زرداری رئیس‌جمهور و راجه پرویز اشرف وزیر اعظم پاكستان، در پیام‌های جداگانه‌ای، آمادگی هم‌یاری پاكستان با دولت و مردم ایران را ابلاغ كردند.[۲۸]
واتیكان - پاپ بندیكت شانزدهم نیز از جامعه جهانی خواسته بود به كمك قربانیان این زمین‌لرزه بشتابند.[۱۶]
افغانستان - حامد كرزای رئیس‌جمهور وقت افغانستان نیز با ارسال پیامی ضمن ابراز تاثر و اعلام همدردی، وقوع این حادثه را به قربانیان، مردم، رهبر و رئیس‌جمهور ایران تسلیت گفت.[
پوشش رسانه‌ای :
پوشش رسانه‌ای این زلزله توسط صدا و سیما و رسانه‌های دولتی، مورد انتقاد قرار گرفته كه متناسب با یك حادثه ملی نبوده‌است و این كه خبر اصلی آن شب قدر بوده یا این كه به پخش المپیك پرداخته‌است حال آن كه سریعاً به خبر اصلی رسانه‌های غربی تبدیل شده‌است.