از نظر زبانشناسان ، زبان تركی زبانیست شكرین ، بغایت زیبا و دلنشین و اصیل و قانونمند با ریشه ای هزاران ساله. تمام قواعد و گرامر این زبان هنری و شكری موزون و مبتنی بر ملودی است تا جائیكه بعضی زبانشناسان ، اختراع آنرا فوق بشری و اعجاز گونه و اعجاب انگیز خوانده اند.

زبانشناس نامی ، Man Muller ، انگشت به دهان از عظمت فوق بشری زبان تركی ، چنین سخن می راند: «زمانیكه ما زبان تركی را با دقت و موشكافانه می آموزیم با معجزه ای روبرو می شویم كه خرد انسانی در عرصه زبان آنرا آفریده است». Herman Vanbery از نظر زیبائی و كمال ، جایگاه آنرا بالاتر از زبان عربی می داند. «نیكیتا هایدن» زبانشناس نامی آلمانی و عضو مؤسسه اروپائی یوروتوم ، با شك و شبهه نسبت به خلق زبان تركی توسط فرمولهای پیچیده توسط اندیشمندان می گوید: «انسان در آنزمان قادر به خلق چنین زبانی نبوده ، یا موجودات فضائی این زبان را خلق كرده اند و یا خداوند به پیامبران خود ، این عالیترین كلام ارتباطی را هدیه كرده است».

در زبانشناسی تطبیقی ، فصل بسیار جذاب ، شیرین و علمی اتیمولوژی ، به ریشه شناسی كلمات بصورت علمی می پردازد. می توان بوسیله علم اتیمولوژی ، تأثیر زبانهای مختلف روی هم را دید. زبان غالب ، زبانی است كه توانمند بوده و زبان دیگر را تحت سیطره خود درآورده است ، طوریكه گاهی زبان مغلوب به گویشی از زبان غالب تعبیر می شود ، مانند زبان فارسی كه بنا به آخرین نتائج علمی و تحقیقاتی سازمان یونسكو بعنوان 33 مین گویش زبان عربی معرفی شد و بصورت زبانی مستقل پذیرفته نشد.

تأثیر زبانها روی هم گاهی برای دو زبان همسایه جغرافیائی اتفاق می افتد ، مانند زبان عربی و فارسی. گاهی برای دو زبان همسایه ادبی پیش می آید ، مانند زبان فارسی كه از زبانهای هند و اروپائی اند. اما گاهی یك زبان با درنوردیدن قله های زمان و مكان ، همه را به تسخیر می كشد ، مانند زبانهای تركی و انگلیسی.

زبان تركی بعنوان كهنترین زبان دنیا با متكلمانی كه شرق و غرب عالم را تحت حاكمیت خود درآورده بودند ، جا پائی در تمام زبانهای دنیا دارد. شاید زبانی وجود نداشته باشد كه تحت تأثیر این زبان قرار نگرفته باشد. البته این تأثیر در كنار گستردگی جمعیتی و وسعتی حكومت تركان ، ناشی از توانمندی و زیبائی و قانونمندی زبان تركی نیز بوده است.

برای بررسی میزان تأثیرگذاری زبان تركی بر زبانهای صاحب نام جهان كافیست به گزارش سال 2002 مؤسسه A.M.Tتحت مدیریت برجسته ترین زبانشناسان اروپا و آمریكا نظری داشته باشیم. طبق این گزارش:

20% واژگان انگلیسی

40% واژگان ایتالیائی

17% واژگان آلمانی

10% از واژگان فرانسوی

از زبان تركی گرفته شده اند. زبانی كه بتواند در آنسوی عالم چنین نفوذی در زبانهای غیر همنوع (تركی از زبانهای اورال ـ آلتای و زبانهای مذكور از زبانهای هند ـ اروپائی) داشته باشد ، بی تردید تأثیر عظیمی روی زبان همسایه خود ، پارسی ، خواهد داشت. دو قوم همسایه مانند ترك و فارس كه صدها سال باهم زندگی كرده و در كنار هم بوده اند و با هم وصلت نموده اند ، از لحاظ فرهنگی و اجتماعی روی هم تأثیر نزدیك و متقابل داشته اند و این تأثیر متقابل فرهنگ ها اجتناب ناپذیر می باشد. از جمله این تأثیرات ، می توان به تأثیر فرهنگ ، آداب و رسوم ، اصطلاحات ، مثلها ، متلها ، داستانها ، لغات و حتی قیافه اشاره داشت كه اكثراً با ازدواجها وارد فرهنگ دیگر می شود. در حدود یك پنجم لغات زبان فارسی را نیز لغات تركی تشكیل می دهند.تأثیر زبان تركی بر فارسی در تاریخ اجتناب ناپذیر است بطوریكه John Perry ، مورخ نامی ، می نویسد: «همانگونه كه زبان عربی بعنوان زبان مبلغین اسلام تأثیر زیادی روی فارسی داشته است، پس تعجب آور نیست كه زبان تركی بعنوان زبان مبلغین شیعه ، تأثیر ژرفی در فارسی داشته باشد» زبان تركی اكنون در تمام جهان جای خود را پیدا كرده است و بعنوان كاملترین زبان در بسیاری از صنایع پیشرفته جا پا باز كرده است. مثلاً

پیچیده ترین سیستم عامل كامپیوتری OS 2/8 و windows زبان تركی را بعنوان پایه فونتیكی قرار داده اند ، یا اینكه تمام اطلاعات ارسالی از رادارهای جهان به سه زبان انگلیسی ، فرانسوی و تركی علایم پخش می كند. كلیه سیستمهای اویونیكی و الكترونیكی هواپیماهای تجاری از سال 1996 به اینطرف به سه زبان انگلیسی ، فرانسوی ، تركی در كارخانه بوئینگ آمریكا مجهز می شوند. كلیه سیستمهای جنگنده قرن یعنی «جی.اس.اف» به دو زبان انگلیسی و تركی در 7000 فروند در حال ساخت است.زبان تركی و یا به بیان كلی ، زبانهای اورال ـ آلتای در تقسیم بندی زبانهای دنیا یكی از خانواده های گسترده و متنوع را در كنار خانواده زبانهای هند و اروپائی تشكیل می دهند. زبان تركی ـ صرفنظر از انواع گویشهای آن ـ جزو زبانهای كوتاه صائت التصاقی است. این زبان مانند زبانهای هند و اروپائی به قسمتهای جزئی تر تقسیم می شود. یكی از آنها زبان تركی با گویش آذربایجانی است.

البته تا چندی پیشتر مردم آذربایجان به این گوهر ارزشمندی كه خداوند به آن ها اعتا كرده آگاهی نداشتند و زیر بار تبلیغات پسماند های زباله هایی چون رضا پالونی و پسرش به انكار هویت خود می پرداختند ولی امروز وضعیت تغییر كرده و مردم ترك زبان ایران نه تنها هویت خود را انكار نمیكنند بلكه به آن افتخار میكنند.

امروز مردم آذربایجان خود را شناخته و به دنبال حقوق معتل مانده خود همچون تدریس به زبان مادری كه حتی در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران هم بر آن تاكید شده می باشد ولی با وعده های پوشالی عده ای كه فقط در زمان های خاص همچون انتخابات سر میدهند مواجه میشوند و تا به امروز حتی به این خواسته اولیه خود دست نیافته اند در مقابل افرادی همچون آقای حداد عادل با صرف بیت و المال در تبریز همایش هایی برای بزرگداشت زبان فارسی! برگذار كرده و وعده ایجاد فرهنگستان زبان فارسی در تبریز را می دهد! آیا به راستی مردم تبریز چنین تقاضایی از ایشان كرده اند؟ و یا اصلا چه دلیلی دارد كه میلیون ها توما از پول بیت المال برای برگذاری بزرگداشت زبان فارسی و ایجاد فرهنگستان این زبان در تبریز خرج شود؟! و در مقابل جز وعده و وعید خبری از ایجاد فرهنگستان زبان تركی آذربایجانی و اجرایی شدن اصل 15 قانون اساسی نباشد؟! چرا نباید مردم آذربایجان قادر به مطالعه روزنامه و مكتوبات به زبان تركی باشند؟ چرا افراد كوته فكری همچون جناب آقای ... می فرماید اگر مردم آذربایجان قادر به خواندن روزنامه به زبان تركی باشند دیگر چه نیازی به فارسی دارند!!! چرا در كشوری كه شعار برابری و برادری داده میشود این چنین شاهد تبعیز بین اقوام مختلف هستیم؟

آقای ... كه میفرمایید زبان فارسی دلیل وحدت ایرانیان است فعلا كه تاریخ ثابت كرده بیشتر باعث تفرقه است. چرا باید چنین كوته فكرانه به قضیه نگاه كرد؟ چرا باید برنامه های كودك در شبكه های استانی به زبان فارسی برنامه پخش كنند؟ و آخر شب برنامه های كم بیننده به زبان های محلی به اجرای برنامه بپردازند؟ چرا همیشه با كوته فكری به قضایا نگاه میكنیم چرا به جای اینكه فكر كنیم ترك بودن آذربایجان باعث زیان هست به این فكر نمیكنیم كه اگر مردم آذربایجان مسلط به نوشتن به زبان تركی باشند میتوانند با انتشار وبلاگ های به زبان تركی فرهنگ اسلامی شیعه را بین بقیه اقوام ترك كه از چین تا دریای بالكان كشیده شده رواج دهند؟